มหัศจรรย์แห่งผืนป่าแอฟริกัน ผ่านเลนส์ของ Richard de Gouveia
Richard de Gouveia
Richard de Gouveia มองว่างานของเขาช่วยเชื่อมผู้คนกับพลังอำนาจของธรรมชาติและความงามที่ไม่ต้องปรุงแต่งได้อีกครั้ง การเป็นช่างภาพชีวิตสัตว์ป่าย่อมหมายความว่า ทุกวันล้วนแตกต่างออกไป บางวันก็ใกล้เกินไปจนอึดอัด บางครั้งภาพถ่ายที่บ้าบิ่นที่สุดกลับกลายเป็นภาพที่มีเอกลักษณ์เฉพาะมากที่สุด คู่หู Alpha 1 ที่เขาไว้ใจคือกุญแจสู่อิสรภาพแห่งการสร้างสรรค์ ที่ช่วยให้เขารังสรรค์งานศิลป์สลับไปมาได้ทั้งภาพและวิดีโอ จากความฝันครั้งเยาว์วัยที่ต้องการสร้างพลังเชิงบวกด้านธรรมชาติ ตัว Richard ในตอนนี้ทุ่มเทพลังในการถ่ายทอดเรื่องราวที่คนอื่นๆ แทบไม่เคยประสบมาก่อน บทสัมภาษณ์นี้จะช่วยให้คุณตระหนักได้ว่าคุณสามารถเชื่อมเข้ากับพลังของธรรมชาติผ่านภาพถ่าย และสามารถรังสรรค์ภาพถ่ายชีวิตสัตว์ป่าให้ออกมาได้อย่างน่าประทับใจได้อย่างไร
คุณช่วยเล่าเรื่องราวเล็กๆ น้อยๆ เกี่ยวกับตัวคุณหน่อย แล้วก็เหตุผลที่คุณเข้ามาจับงานภาพถ่ายชีวิตสัตว์ป่า
ผมสนใจเรื่องธรรมชาติมาตั้งแต่เด็ก และผมก็โชคดีที่ได้มีโอกาสไปเที่ยวซาฟารีกับครอบครัว เมื่อผมโตขึ้น ความรักในธรรมชาติของผมไม่เคยเปลี่ยนแปลง และผมรู้สึกอยากสร้างพลังที่ยิ่งใหญ่ขึ้น ผมศึกษาด้านการบริหารจัดการสิ่งแวดล้อม และเข้าสู่โลกแห่งการทำงานพร้อมกับความตั้งใจที่จะสร้างการเปลี่ยนแปลง พอผมรู้ว่ามีแต่เรื่องงานเอกสารทั้งนั้น ผมเลยหันกลับไปหาธรรมชาติผ่านการถ่ายภาพ สัญชาตญาณของผมมันเร่งให้ผมออกจากเมืองใหญ่ แล้วหันเข้าหาชีวิตที่ใกล้ชิดกับธรรมชาติ ผมเลยขายทุกอย่าง เหลือไว้แค่กล้องถ่ายรูปกับรถ เสร็จแล้วผมก็ไปเรียนโรงเรียนมัคคุเทศก์ ช่วงที่เรียนอยู่ที่นั่น ผมหัดถ่ายภาพด้วยตัวเองและพบว่าผมมีความสามารถด้านนี้ อาชีพมัคคุเทศก์ของผมกำลังไปได้สวย การถ่ายภาพ รวมทั้งความตั้งใจในการสอนถ่ายภาพและแบ่งปันสิ่งนั้นร่วมกับโลกก็เพิ่มขึ้นด้วย ตอนนี้ผมสอนผู้คนทั่วโลกในเรื่องความมหัศจรรย์ของธรรมชาติ และในการบันทึกภาพมหัศจรรย์ที่เปี่ยมด้วยความหมายด้วยกล้องถ่ายรูปของพวกเขาได้อย่างไร
อะไรทำให้คุณเลือกใช้กล่องรุ่น Alpha 1 ทำไมกล้องรุ่นนี้ถึงเหมาะกับรูปถ่าย/งานของคุณที่สุด
ผมเป็นพวกคลั่งไคล้เทคโนโลยีอยู่แล้ว และก็ชอบวิธีที่เทคโนโลยีเข้ามาช่วยในเรื่องมุมมองภาพถ่ายของเราได้ การเปลี่ยนแปลงครั้งแรกของผมมายังกล้อง Mirrorless ถือเป็นก้าวกระโดดในการถ่ายภาพของผมเลย แล้วก็การเปิดตัว Alpha 1 จะเป็นลำดับต่อไป ในฐานะที่ผมเป็นช่างภาพชีวิตสัตว์ป่า มัคคุเทศก์ และผู้ผลิตคอนเทนท์ กล้อง Alpha 1 เป็นอุปกรณ์ที่สมบูรณ์แบบที่สุดสำหรับผลงานของผม เพราะเป็นกล้องที่ดีที่สุดสำหรับภาพถ่ายและภาพวีดีโอ กล้องรุ่นนี้ทำให้ผมมีอิสระในการสร้างสรรค์ระหว่างที่เคลื่อนที่ไปมา ศิลปะแห่งการเล่าเรื่องได้ปรับไปสู่วิดีโอ และแม้ว่าภาพถ่ายจะยังคงเป็นตัวเลือกของผมในการเล่าเรื่อง การที่มีกล้อง Alpha 1 ช่วยให้ผมสามารถขยายความสามารถในการเล่าเรื่องไปสู่ภาพเคลื่อนที่ได้มากยิ่งขึ้น
ภาพความคมชัดสูงที่ระดับ 50MP แสดงรายละเอียดขององค์ประกอบหลักในภาพทั้งหมด ดังนั้น คนที่ได้เห็นภาพอาจรู้สึกว่าพวกเขาได้อยู่ที่นั่นกับสัตว์ นก และภูมิประเทศนั้นๆ ความเร็วโฟกัสช่วยให้ผมสามารถจดจ่อกับการเล่าเรื่องราว ช่วยให้กล้องสามารถจับภาพสายตาขององค์ประกอบหลักของภาพได้ในระหว่างที่ผมปรับภาพ จำนวนเฟรมที่มีค่าสูงหมายความว่าเราจะไม่พลาดโมเม้นท์ที่สมบูรณ์แบบในภาพเลย
การสลับไปมาระหว่างการถ่ายภาพกับการถ่ายวิดีโอความละเอียด 4K ที่ทำได้อย่างง่ายดายนั้นช่วยสร้างอีกมิติหนึ่งให้แก่การสร้างสรรค์เรื่องราวของผม ตอนนี้ ผมอัดวิดีโอช่วงเวลาที่น่าเหลือเชื่อได้พร้อมกับคุณภาพชั้นเยี่ยม มีทั้งโฟกัสที่แม่นยำและจำนวนเฟรมที่มีค่าสูง เพื่อแสดงรายละเอียดการเคลื่อนไหว หรือปฏิสัมพันธ์ที่เกิดขึ้นตรงหน้าผม
โปรเจคท์ไหนที่น่าจดจำที่สุดในพอร์ตฟอลิโอของคุณ
เวลาเดินเข้าป่าพร้อมกล้องนี่มันรู้สึกพิเศษมาก ทุกการเดินทางล้วนมีสิ่งน่าสนใจที่แตกต่างไปให้ตั้งหน้าตั้งตารอ การออกเดินทางครั้งแรกไปพร้อมกับ Alpha 1 เป็นช่วงเวลาที่น่าจดจำมากสำหรับผม เราออกไปทดลองกล้องที่แคมป์อนุรักษ์ Marataba ซึ่งเป็นสถานที่น่าทึ่งที่รวมเขตป่าสงวนในแอฟริกาใต้ไว้ถึง 5 แห่ง พอเรามีจุดหมายที่แน่วแน่แบบนี้แล้ว เราก็ออกเดินทางเพื่อไปดูกันเลยว่าเจ้ากล้องขีดความสามารถสูงนี้จะทำได้มากแค่ไหน
มีสองห้วงเวลาที่ผมจดจำได้ดีในระหว่างที่เราตระเวนอยู่ในพื้นที่เขตสงวนเพื่อหามุมถ่ายภาพเหมาะๆ อย่างแรกคือการได้พบกับช้างพลายตัวมหึมาที่กำลังออกหากินในทุ่งหญ้าสีเขียว ตัดกับวันแดดร่ม เป็นภาพที่ทั้งทรงพลังและจับใจ ช้างตัวนี้เคลื่อนที่ไปมาตามทุ่งหญ้าอย่างสงบและสุขุม โดยมีภาพภูเขาเป็นแนวอยู่เบื้องหลัง เป็นภาพที่ลงตัวที่สุด แล้วพอเราเข้าไปใกล้ ช้างแสดงให้เห็นว่ามันเหนือกว่าด้วยการสั่นหัว เป็นโอกาสให้ผมเก็บภาพทุกรายละเอียด ตั้งแต่ผงที่หล่นมาจากหัว รอยพับทุกรอย เส้นขน และคราบโคลนตามร่างกายของมัน
ช่วงเวลามหัศจรรย์ช่วงต่อไปที่เรามองว่าค่อนข้างส่วนตัวคือ ภาพที่แม่สิงโตและลูกๆ ออกไปดื่มน้ำ นางเดินกรีดกรายจากพุ่มไม้ออกมายังพื้นที่เปิดโล่งอย่างไม่มีปี่มีขลุ่ย พร้อมลูกที่เดินตามต้อยๆ ไม่ยอมห่างจากผู้พิทักษ์ โอกาสจับภาพตอนที่ลูกสิงโตหันมามองเราจากข้างหลังแม่ เพื่อดูว่าเราทำอะไรอยู่นั้นเป็นช่วงระยะเวลาสั้นๆ แต่ฟังก์ชั่น Animal Eye AF ของกล้อง Alpha 1 นั้นล็อกช่วงเวลานั้นไว้ได้ และช่วยให้ผมเก็บภาพได้
เลนส์ G Master นั้นช่วยเติมเต็มกล้อง Alpha 1 ได้อย่างไร
เลนส์ G Master เติมเต็มกล้อง Alpha 1 ของผมได้อย่างสมบูรณ์ เพราะว่าสามารถทำงานร่วมกันได้อย่างไร้ข้อสงสัย ถ้าไม่มีกระจกเลนส์ G Master ที่แสนมหัศจรรย์เบื้องหน้ากล้องแล้ว คงต้องใช้ความพยายามอย่างมากในการปรับคุณภาพของภาพถ่ายด้วย Alpha 1 ผมใช้ความเร็วโฟกัส การติดตามดวงตา และภาพที่คมกริบทุกครั้ง เพราะช่วยให้ผมตอบสนองต่อสถานการณ์ที่เกิดขึ้นในชั่วพริบตาได้อย่างรวดเร็ว ฟีเจอร์เบลอช่วยแยกตัวองค์ประกอบหลักออกจากพื้นหลัง ทำให้ภาพและการถ่ายทอดเรื่องราวโดดเด่นยิ่งขึ้น ความสารพัดประโยชน์ของอุปกรณ์นั้นยังทำให้ผมมีอิสระในการทำงานภายใต้สภาวะทุกรูปแบบ และจดจ่ออยู่กับศิลปะของผมได้
เวลาที่คุณถ่ายรูปและจัดองค์ประกอบของภาพถ่าย อะไรคือลักษณะเด่น/สำคัญที่คุณเน้นมากที่สุด
ส่วนใหญ่แล้วเราไม่สามารถจัดฉากในงานภาพถ่ายชีวิตสัตว์ป่าได้ มันเป็นอะไรที่เกิดขึ้นเดี๋ยวนั้นเลย และในฐานะช่างภาพชีวิตสัตว์ป่า ผมต้องพร้อมที่จะกดชัตเตอร์บันทึกภาพในตอนที่มันเกิดขึ้น และบอกเล่าเรื่องราวแค่ภายในชั่วพริบตา ในฐานะที่เป็นมัคคุเทศก์และนักอนุรักษ์ธรรมชาติ ความรู้ของผมในด้านพฤติกรรมสัตว์นั้นช่วยให้ผมคาดเดาพฤติกรรมของมันได้ ทำให้ผมมีเวลาเตรียมพร้อมสำหรับช่วงเวลาสำคัญและกดชัตเตอร์ การเข้าใจวิธีการเคลื่อนไหวของสัตว์ และการมีอิสระที่จะไปรอที่ตำแหน่งที่ใช่ยังช่วยให้ผมสร้างสรรค์ภาพที่ต้องการได้ ทั้งหมดนี้เป็นวิธีการที่ดี แต่ผมก็ยังต้องการอุปกรณ์ที่คิดได้เร็วเท่ากับผม เพื่อบันทึกความทรงจำที่เกิดขึ้นอย่างรวดเร็วเหล่านั้นเอาไว้
ผมมักเฝ้ารอช่วงเวลาที่เป็นตัวแทนของคำพูดนับล้าน ช่วงเวลาที่บ่งบอกถึงความซับซ้อนของสิ่งมีชีวิตที่ผมกำลังบันทึกภาพอยู่และแสดงให้เห็นถึงวิวัฒนาการที่น่าทึ่งของมันตั้งแต่ต้นจนถึงปัจจุบัน สัตว์ล้วนมีบุคลิก ความซับซ้อนทางความคิด พลัง และการเมือง รวมทั้งความอ่อนโยน ภายใต้ระบบแห่งธรรมชาตินี้ ความโหดร้ายนั้นมีความจำเป็นพอๆ กับความงาม เป็นพลังหยางที่มาเติมเต็มพลังหยิน ซึ่งนั่นทำให้วัฏจักรชีวิตนั้นเป็นเรื่องมหัศจรรย์ ผมเลยมักจะมองหาช่วงเวลาที่ผมสามารถบันทึกภาพไว้ได้ ซึ่งจะเป็นหนทางในการบอกให้โลกรู้ว่าพลังแห่งธรรมชาตินั้นมีความยิ่งใหญ่ได้อย่างเหลือเชื่อเพียงใด
สถานการณ์ใดที่ท้าทายที่สุดสำหรับคุณ
สภาพอากาศเป็นตัวปัญหาเลย จริงอยู่ที่เราได้ภาพสวยๆ เยอะมากเวลาที่เราเจอช่วงเวลาที่ใช่ แต่สภาพอากาศนั้นก็ทำให้เราหาองค์ประกอบได้ยากเหมือนกัน โดยเฉพาะลมและฝนที่ขวางเวลาเราไปถ่ายภาพชีวิตสัตว์ป่า เพราะสัตว์ส่วนมากนั้นจะพยายามหลบฝนและซ่อนตัวอยู่เพื่อป้องกันไม่ให้กลิ่นของมันกระจายไปรอบๆ นี่ยังเป็นเวลาที่เกิดเสียงเปาะแปะๆ ไปทั่วเพราะมีทั้งเสียงฝนตกหรือเสียงใบไม้เสียดสีกัน ทำให้สัตว์ต่างๆ ไม่พยายามเอาตัวเข้าไปเสี่ยงด้วยการเคลื่อนไหวไปทั่ว ผมเห็นซาฟารีหลายที่แล้วที่ไม่มีสิ่งมีชีวิตใดๆ เลย เพราะพวกมันรอซุ่มเป็นชั่วโมงๆ จนกว่าอากาศจะดีขึ้น
คุณชอบถ่ายภาพสัตว์ตัวไหนมากที่สุด ชอบถ่ายภาพในสภาพแวดล้อมแบบไหน
ผมว่าน่าจะเป็นเสือดาวนะ มันเป็นแมวฝีเท้าปราดเปรียว แถมยังพรางตัวเก่งเป็นที่หนึ่ง ผมใช้เวลา 16 ปีแรกในการไล่ตามหาเสือดาวก่อนที่จะมาเจอตัวจริงในป่า แล้วพอมาเริ่มทำงานเป็นมัคคุเทศก์ ผมก็กระหายใคร่เจอเจ้าแมวลายดาวพวกนี้ ดวงตาที่บ่งบอกความรู้สึก แล้วก็รูปร่างที่สมบูรณ์แบบของพวกมัน ทำให้เสือดาวนี่เป็นเหมือนความฝันของช่างภาพชีวิตสัตว์ป่าเลยแหละ
ในทวีปแอฟริกา สัตว์ส่วนใหญ่คล้ายคลึงกัน แต่ภูมิทัศน์คือสิ่งที่เปลี่ยนแปลงอย่างเห็นได้ชัด สภาพแวดล้อมที่ผมชอบถ่ายมากที่สุดคือแบบที่ผมไม่เคยถ่ายมาก่อน เพราะการสร้างสรรค์ภาพเป็นเรื่องเฉพาะตัวมากเสียจนคุณหันกล้องไปทางใดก็ได้ แล้วก็จะได้ภาพใหม่ๆ มา
คุณเคยตกอยู่ในสถานการณ์ “นี่มันใกล้เกินจนชักอึดอัด”/สถานการณ์อันตรายหรือเปล่า
ผมจำได้ว่าเคยขับรถตามเสือดาวไปตามทางที่ไม่มีถนน ถ้าอยากได้ภาพระยะใกล้ๆ เวลาที่เจ้าแมวยักษ์นั้นเดินตรงมาหา ผมต้องทำวงรอบๆ เสือดาวนั่น ผมต้องขยับเข้าไปใกล้ทางเดินของสัตว์ให้มากขึ้นเพื่อที่จะได้จับภาพตอนมันเดินย่างเข้ามาหาผม พร้อมกับสายตาที่จ้องเขม็งมาที่ผม เสือดาวตัวผู้ที่ผมตามอยู่กำลังสร้างอาณาเขตของมัน และหลังจากที่สร้างวงข้างหน้าแล้ว ผมชะโงกออกนอกประตูรถโฟร์วีลที่ผมนั่งอยู่เพื่อให้ได้ภาพมุมต่ำและเข้าใกล้เจ้าสัตว์ตัวนั้นได้ที่ระดับสายตา เสือดาวนั่นเข้ามาใกล้รถ เดินไปทางขวาของรถ แล้วก็ทำอาณาเขตของมัน สิ่งเดียวที่อยู่ตรงนั้นคือข้อศอกและหัวของผมที่ห้อยต่องแต่งอยู่ เลยกลายเป็นที่ๆ เจ้านั่นมาถูหัวแล้วก็ปล่อยกลิ่นใส่ ผมเลยกลายเป็นทรัพย์สินของมันไปเฉยเลย จนกว่าผมจะไปอาบน้ำนะครับ
องค์ประกอบของช็อทที่ “สมบูรณ์แบบ” สำหรับคุณคืออะไร คุณรอนานเท่าไรกว่าจะได้ช็อทที่สมบูรณ์แบบ
ช็อทที่สมบูรณ์แบบสำหรับผมคือแบบที่เรื่องราวที่ถ่ายทอดออกมานั้นมีความชัดเจน และสิ่งที่ปรากฎในภาพถ่ายนั้นยิ่งใหญ่ในแบบที่ธรรมชาติต้องการ หรือในแบบที่พลังของสถานการณ์นั้นๆ ปรากฎอยู่ในภาพถ่าย ในฐานะมัคคุเทศก์และช่างภาพ ผมมองว่ามันเป็นเรื่องของการที่มีความคิดว่าทำอย่างไรถึงจะถ่ายช็อทสวยๆ ออกมาได้มากกว่าจะเป็นการรอให้ช็อทสวยๆ มาถึงนะ เราเริ่มจากการบันทึกภาพในช่วงเวลานั้นๆ ได้ ขึ้นอยู่กับว่าคุณโชคดีแค่ไหนที่ได้เจอสถานการณ์นั้น การเตรียมพร้อมสำหรับช่วงเวลาที่อาจเกิดขึ้น และสามารถไว้ใจอุปกรณ์ของผมได้นั้นจะช่วยให้ผมสามารถบันทึกภาพที่ปรากฎเบื้องหน้าได้ จากที่ได้ใช้เวลาหลายหมื่นชั่วโมงในป่าเขา และรูปที่ถ่ายได้ที่มีจำนวนมากเสียยิ่งกว่า ผมได้เรียนรู้วิธีการสร้างภาพให้ตีแผ่และสะท้อนสิ่งที่ธรรมชาติมีให้กับเรา แต่เชื่อได้เลยว่าเวลาที่มีโอกาสได้ถ่ายภาพ ผมจะบันทึกภาพนั้นผ่านกล้อง Alpha 1 ของผม ที่พร้อมจะสะกดเวลานั้นๆ ไว้เพื่อให้ทั้งโลกได้เป็นประจักษ์พยาน
คุณอยากให้งานของคุณสื่อถึงประเด็นใด
ผมรู้สึกทึ่งในพลังของธรรมชาติมาตลอด ทั้งในด้านพลัง ความสามารถในการเชื่อมสิ่งต่างๆ และวัฏจักรชีวิตอันน่ามหัศจรรย์ของธรรมชาติ ผมรู้สึกว่าโลกของเราขาดปฏิสัมพันธ์กับพลังแห่งธรรมชาติไป รวมทั้งความสมบูรณ์แบบในแง่ของความสำเร็จและความล้มเหลว ความงามและความโหดร้าย ชีวิตและความตาย ผมจึงอยากเชื่อมผู้คนเข้ากับความยิ่งใหญ่ของพลังแห่งธรรมชาติอีกครั้งผ่านภาพถ่ายของผม ไม่ว่าเราจะมองเหรียญจากด้านใดก็ตาม เราอาจจะต้องรับรู้ถึงความงามของพลังแห่งธรรมชาติผ่านจอเลนส์เล็กๆ ของผม และค้นหาความปรารถนาที่จะเชื่อมโยงกับพลังแห่งธรรมชาติอีกครั้งด้วยตัวของพวกคุณเอง